ایران بان نو: سمیرا قریب// در دهه‌های اخیر، دگرگونی‌های ساختاری حوزه‌ی اقتصاد موجب کاهش قدرت خريد، تغيير الگوی مصرف و افزایش فقر در جامعه شده و به دنبال آن ضرورت اشتغال زنان را بيش از هر زمان ديگری مطرح ساخته است. افزون بر اين دگرگونی‌های اجتماعی و فرهنگی، اشتغال را به مسئله مورد مطالبه زنان تبدیل کرده.
همچنین علاوه‌بر تأثیر تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، افزایش سطح آگاهی‌ها، تحصيلات و مهارت‌های شغلی بانوان هم‌زمان با افزایش سطح توقعات، رفاه زندگی و حتی اوقات فراغت، انگيزه‌های آنان را برای فعاليت اقتصادی افزايش داده است. از سوی ديگر، اين پديده‌ی نوظهور مانند هر پديده‌ی ديگری بدون فرهنگ‌سازی، زمينه‌سازی و تمهيد مقدمات با آسيب‌ها و آفاتی روبروست.
در طول تاریخ، زنان همواره محور خانواده و نقطه‌ی کانونی آن محسوب شده‌اند و پيش از اين در جامعه‌ی ما زنان اغلب در خانه می‌ماندند و به صورت اختصاصی و انحصاری به وظيفه‌ی همسری و مادری می‌پرداختند و کار و اشتغال آنها در درون خانه و در کنار همسر و فرزندان انجام می‌شد، اما امروزه افزایش سطح تحصیلات و ورود زنان به دانشگاه‌ها موجب افزایش حضور زنان در زمینه اشتغال شده است. این در حالی است که زنان از وظایف و مسئولیت‌های سنتی خانه‌داری و همسرداری و تربیت فرزند معاف نشده و علاوه بر کار بیرون از خانه، بار این مسئولیت‌ها را نیز بر دوش می‌کشند.
هر يک از اين دو نقش متفاوت، اقتضائات، شرايط و الزامات خاص خود را دارد که گاه با يکديگر مانعةالجمع‌اند و ایفای هم زمان آن باعث ایجاد تعارض نقشی شده و علاوه بر تنش‌ها و فشارهای روحی و روانی، آسيب‌های جدی هم بر کار و اشتغال و هم بر خانه و خانواده زنان وارد میسازد. از این‌رو می‌بایست تعارض نقش‌های خانوادگی و اجتماعی زنان با توجه به نقش هويتی، خانوادگی و اجتماعی آنها بررسی شود و الزامات اشتغال زنان بر مبنای آموزه‌های دينی ارائه گردد.
حفظ کرامت زن، الزام رعایت عفت و پوشش، تناسب شغل با ويژگی‌های زنانه، حقوق همسر و وظيفه‌ی مادری از جمله اين الزامات است و باید آثار زيان بار تعارض مؤلفه‌های اشتغال با فرهنگ اسلامی شناخته شود. سپس با توجه به نظر اسلام مبنی بر تقدم بخشی به ارزش‌ها و کمالات معنوی و اولويت‌دهی به امور خانواده، الگوی مناسب اشتغال زنان ارائه شود.
با توجه به آنچه گفته شد الگوی مورد نظر، بر دو بعد فردی و اجتماعی استوار است. در بعد فردی، انتخاب گزينه‌ی شغلی متناسب با شرايط زنان، اعمال تغييرات در گزينه‌ی شغلی کنونی، افزايش توانمندی های زنان و اصلاح سبک زندگی (نوع مسکن، محل سکونت، فعاليت های فرهنگی، اوقات فراغت، ورزش و تربيت بدنی و عبادت و مراقبه معنوی و…) مد نظر است و کسب مهارت‌های لازم برای اعمال مديريت درجهت کاهش تعارضات از جمله مهارت برقراری ارتباط مهارت مذاکره، مهارت مديريت زمان، مهارت تفويض اختيار و مهارت سازمان‌دهی تأکيد می‌شود.
در بعد اجتماعی نيز خلق فضای همکاری ميان کارکنان، تشکيل تيم‌های کاری به جای کارهای فردی، آموزش به مديران و کارکنان، تنظيم سياست های زمان کاری، انجام کار به صورت حجمی، امکان دورکاری، امکان کار به صورت پاره وقت، مشارکت کاری، ارائه‌ی مرخصی‌های مرتبط با سرپرستی کودکان و حتی اجرای برنامه‌ی دوره‌ای و نوبتی بودن اشتغال و … مطرح می‌شود.
پاسخ بدهید