ایران بان نو: محسن دوباشی/ کمک به همنوع همواره در ذات بشری است و در همه نقاط جهان وجود دارد و این از دلایل اصلی شکل‌گیری خیریه ها است. خیریه ها سازمان‌های مردم‌نهاد، غیرانتفاعی و بعضاً دولتی و خصوصی هستند که وظیفه اصلی آنان کمک به افراد نیازمند و انجام کارهای بشردوستانه است.بنابراین چگونه این سازمان های مردم‌نهاد و دولتی وارد فضای مجازی و شبکه های اجتماعی شده‌اند؟
پژوهش هاي متعدد نشان داده است، رسانه هاي مجازي در برابر رسانه‌هاي سنتي از مزيت هايي چون فراواني، كميت، سرعت و دسترسي گسترده برخوردارند. همچنین كمبود منابع مالي و نيروي انساني، نبود سياست هاي شفاف و قانون‌مند دولتي و عدم حمايت مالي از جمله مشكلاتي است كه خيريه ها و سازمان هاي مردم نهاد با آن روبه رو هستند. از اين رو فضاي مجازي و به موجب آن شبكه اينستاگرام بستري را براي اين سازمان ها فراهم آورده است تا بتوانند به ارتباطی پاياپاي با ياري دهندگاني كه تاكنون اطلاعي از اين سازمان ها نداشته‌اند، دست يابند. در ايران نيز، خيريه ها و سازمان هاي مردم نهاد از اين امر مستثني نيستند.
به همین دلیل رسانه، جنسيت و فعاليت هاي داوطلبانه همچون سه ضلع یک مثلث به موضوع‌های مطرح و تأثير گذار در دنیاي امروز تبدیل شدند، و مي توان گفت مشاركت اجتماعي در فعاليت هاي داوطلبانه خيّرانه يكي از دريچه هاي پيوند افراد با جامعه است. اين كنش ها الگويي براي چگونگي اعمال رفتار در حيطه اخلاق اجتماعي هستند، كه به عنوان كنش دگرخواهانه در رسانه ها تأثير به سزايي در جهت دهي به الگوهاي رفتاري دارند. بنابراين مشاركت اجتماعي در فعاليت هاي داوطلبانه مي تواند دريچه اي براي پيوند افراد با جامعه باشد.
از سويي ديگر، رسانه ها و فضاي مجازي با فراهم آوردن بسترهاي نوين مشاركت، اين امكان را به مخاطبان خود داده‌اند تا از طريق فعاليت هاي مختلف، خود را به دامنه وسيعي از مخاطبان معرفي نمايند و این فرصتی ویژه برای خيريه ها و سازمان ها بوده است، چرا كه همانطور که گفته شد فعاليت هاي داوطلبانه نقش به سزايي در پيوند افراد با جامعه پيرامون خود و شكل گيري مفهوم مشاركت دارند. با این تفاسیر می‌توانیم به علت ورود خیریه ها به فاضی مجازی پی ببریم.
در اين ميان، اينستاگرام با ويژگي هايي چون دسترسي آسان، فيلتر نبودن، تنوع در نحوه ارائه محتوا، امكان عضويت آسان و برقراري ارتباط با علايق، ذائقه‌ها و قشرهای گوناگون اجتماعي، موجب حضور پررنگ خيّران و علي الخصوص زنان خيّر در اين شبكه اجتماعي شده است؛ كه در قامت خيّراني خصوصی و يا زير مجموعه اي از انجمن ها و سازمان هاي خاص، دست به اقدامات نيكوكارانه مي زنند.
به عبارتي ديگر نقش پررنگ زنان در كنش هاي خيّرانه مجازي گوياي آن است كه اين مشاركت ها بخشی جدايي ناپذير از اجرايي شدن نقش جنسيتی زنان است و خصوصيات ويژه اي را به مشاركت هاي آنها مي‌بخشد و به همين دليل، زنان نقش فعالي در بازتوليد كنش هاي حمايت گرايانه ستني در بستر جديد فضاي مجازي بر عهده گرفته اند.
از این رو، زنان در گروه‌هاي گوناگون از جمله زنان فعال يا انزواطلب ميل گسترده اي به انجام مشاركت‌هاي اجتماعي و فعاليت‌هاي خيّرانه دارند، و همين ميل و اراده موجب تحول نقش زنان از نظارت به مشاركت شده است، چرا كه در گذشته نقش زنان تنها محدود به نظارت بوده اما در حال حاضر این فعاليت‌های داوطلبانه موجب مشاركت گسترده اجتماعی آنان شده و اين خود راهي براي پيشبرد جامعه به سوی توسعه است.
همچنين با بررسي چگونگي فعاليت داوطلبانه زنان در فضاي مجازي و رسانه‌هاي مجازي پركاربرد ، می‌توانیم هم ساز و كار حاكم بر فعاليت خيريه‌ها در فضای مجازي و هم نقش جنسيتي زنان دراجراي اين فعاليت ها را به عنوان عاملي تعيين كننده بررسي کنیم و می‌توانیم به زبانی ساده‌تر بگوییم که اين كنش‌های خيرخواهانه زنان در شبكه‌هاي مجازي علاوه بر بُعد حمايتي، تلاشي براي تغيير و محدودسازي گفتمان مردسالارانه در جهت دست يابي زنان به نقش هاي نظارتي و مشاركت گسترده در سطح جامعه است.
پاسخ بدهید