ایران بان نو: طیبه دین محمدی/ امروزه پیشرفت روز افزون فناوری‌های نوین، رسانه‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي در زندگی انسان، حركت جوامع به سمت فردگرايي و آشنايي هرچه بيشتر افراد با سبك‌هاي متنوع زندگي را به موضوعي مهم در عرصه حيات فردي و اجتماعي بدل ساخته و پيامد‌هاي گوناگوني را براي سبك زندگي افراد به همراه داشته است.
از سويي ديگر زنان به موجب نقش مادري در خانواده، يكي از اصلي ترين عناصر فرآيند هويت‌يابي و جامعه‌پذيري فرزندان و نسل آينده جامعه محسوب مي‌شوند كه در شكل‌گيري هويت فردي و سبك زندگي نسل‌هاي آتي بسیار تاثيرگذارند.
پس شناخت سبك زندگي بازنمود يافته زنان در فضاي مجازي دليل مهمي براي بحث و گفت‌و‌گو بر سر مثلث سه ضلعي سبك زندگي، شبكه‌هاي اجتماعي و زنان و پيوند آنها باهم است، تا از اين طريق به شناخت نسبي در مورد مولفه‌های بازنمود يافته سبك زندگي زنان درشبكه هاي اجتماعي دست یابیم.
از طرفی دیگر رشد روز افزون تكنولوژي‌هاي ارتباطي و شبكه‌هاي اجتماعي، فعاليت يك سويه و منفعلانه كاربران را تغيير داده و آنان با توليد و به اشتراك گذاري محتوا فرصت بروز و ظهور فعالانه را پیدا کرده‌اند و زنان به عنوان مهم‌ترين فعالان فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي هم بر آن تأثير گذاشته و هم از آن تأثير مي پذيرند.
در اين ميان شبكه‌هاي اجتماعي عكس‌محور همچون اينستاگرام با امكانات خاص خود توانسته است جايگاه و محبوبيت فراواني ميان كاربران خود به ويژه زنان جوان پيدا كند، چرا كه اينستگرام پلتفرمي براي بازنمود سبك زندگي، هويت و مشغوليت‌هاي آنها محسوب مي‌شود.
اينستاگرام و ديگر شبكه‌هاي عكس محور نقش تريبونی غير رسمي را براي زنان ايفا مي‌كنند تا زنان از وجه مردانه‌اي كه برای خود در جامعه ساخته‌اند رها شوند و تصويري از زندگي زنانه خود را براي مخاطبانشان نمايان سازند و سبك زندگي، خانواده، روابط خانوادگي و دوستانه خود را آن‌گونه كه مي‌پسندند، نشان دهند.
به عبارتی آنچه شبكه‌هاي عكس‌محور با خود به همراه آورد شكسته شدن كليشه‌ها و ارائه تصاوير متفاوت و متمايز از گروه‌هاي مختلف زنان است و این امکان را به آنان داده تا در هر قشری از اجتماع و فرهنگ الگویي متفاوت از ذائقه‌ها و ترجيحات خود نشان دهند.
به عبارتي فهم شبكه‌هاي عكس محور همچون اينستاگرام فهم چگونگي استفاده آن توسط زنان براي نمايش علايق، سلايق، ترجيحات و به طور كلي سبك زندگي خوشایند آنها به دور از حد و مرز رسمي و سنتي است.
از سويي ديگر اتصال دائم تلفن‌هاي همراه به اينترنت و قابليت تهيه عكس و فيلم با كيفيت بالا باعث شده شبكه اينستاگرام به سرعت وارد قلمروي معمولي زندگي كاربران خود شود. اينستاگرام به كاربران خود اين امكان را داده تا هويت، جنسيت، احساسات و تجربيات شخصي، سبك زندگي و روابط و زندگي اجتماعي خود را آن‌گونه كه مي‌خواهند در دايره دوستان و آشنايان و حتي كاربراني كه تنها از طريق فضاي مجازي با آنان ارتباط يافته اند منتشر کنند و اين موضوع باعث تغييرالگو و هنجارهاي زندگي كاربران آن و به ويژه كاربران خانم شده است.
از این رو پست‌ها و تصاوير به اشتراك گذاشته شده توسط زنان بازنمودي ثابت از چهار مؤلفه، امكانات و دارايي‌ها، فعاليت، ارزش، نگرش و اهداف و روابط انساني آنهاست؛ بازنمود هايي كه اغلب وجه خوشايند زندگي كاربران را نشان مي‌دهد به خصوص آنكه تعداد دنبال‌كنندگان بالايي داشته باشند که گاهاَ مي تواند براي ديگر زنان و دنبال‌كنندگان اين صفحات جذاب و الهام بخش باشد.
اين بازنمودها تلاش زنان براي ایجاد تعادل ميان نقش‌هاي آنها، خارج شدن از حالت انفعال و تبديل به سوژه‌اي فعالانه است. به عبارتي ديگر زنان با انتشار تصاوير و پست‌هايي از موقعيت‌ها، اشياء و فعاليت‌هاي روزمره‌شان همچون خانه و وسايل آن، محل كار و لوازم آن، گذراندن وقت با همسر، دوستان و افرادي كه با آنان در ارتباط هستند ، می‌خواهند آنطور که برایشان خوشایند‌ست خود را معرفي و بر وجه تمايز خود از ديگران تأكيد كنند.
در نتيجه، روي آوردن به دنياي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي و قرارگرفتن كاربران در برابر اشكال گوناگون سبك زندگي، بستري را براي رهايي افراد از محدوديت‌هاي ساختاري و نمايش عامليت خود فراهم آورده است؛كه درنهايت اين امر موجب تغيير هويت و در دنياي واقعي تغيير سبك زندگي زنان شده است.
پاسخ بدهید